Joan, senior-executive, had zeer veel kwaliteiten, maar schoot ook vaak door in theatraal gedrag, waardoor ze mensen op de zenuwen werkte. Ook was ze manipulatief, had altijd kritiek en leek voortdurend verwikkeld in vendetta's. Joan leefde in een zwart-wit wereld en had wat Kets de Vries noemt een bivalente leiderschapsstijl.
Bivalente leiders
Voor Joan waren mensen of goed of slecht: was je 'slecht', dan kon je rekenen op haar minachting. Haar gedrag was niet goed voor de werksfeer en promotie zat er dus niet in - reden voor haar chef, die haar ontegenzeggelijke kwaliteiten erkende, haar in een coachingstraject te plaatsen.
Er zijn veel leiders als Joan: bivalente individuen, die weinig geneigd zijn tot zelfkritiek en die hun positieve eigenschappen en schaduwkanten niet kunnen integreren. 'Dissociatie' ontstaat in de kindertijd en kan later eenvoudig worden bestendigd. Religies verdelen de wereld maar al te graag in gelovigen en ongelovigen; in de politiek worden tegenstanders eendimensionaal afgeschilderd in soundbite-achtige oneliners.
Iedereen kan ten prooi vallen aan bivalentie. Vaak gebeurt dat in stressvolle, onzekere en daardoor moeilijk te hanteren omstandigheden. Maar wordt dissociatie structureel, dan perkt dat de reikwijdte van gedachten en emoties in en er ontstaat een verwrongen beeld van de realiteit.
Op eieren lopen
Het coachen van bivalente leiders, ervaart Kets de Vries als 'op eieren lopen'. Het zijn notoire ontkenners; ze verzetten zich tegen interventies, die ze zien als een persoonlijke aanval. De uitdaging is ze te leren gedragingen en intenties op diverse manieren te interpreteren en hun psychologische gevoeligheid te vergroten.
Joan leerde na te denken over zichzelf en kwam tot de ontdekking dat ze altijd bezig was haar eigen angsten en onzekerheden te projecteren op anderen en daardoor nauwelijks aan zelfkennis toe kwam. Ze zag in dat iedereen tekortkomingen heeft en dat je om een succesvol leider te zijn grijstinten moet kunnen zien.
Bron: knowledge.insead.edu.
TED Talk met Manfred Kets de Vries in Amsterdam (tedx.amsterdam/speakers/manfred-kets-de-vries/)
nieuws
Manfred Kets de Vries - succesvolle leiders zien de wereld in grijstinten
Executives die de wereld in zwart-wit termen zien, missen in situaties de nuances en zijn minder in staat tot compromissen. Dat zegt prof. Manfred Kets de Vries, hoogleraar Organizational Change (INSEAD) en psycho-analyticus. Als coach begeleid hij executives.
Overzicht
Aanmelden voor
Wekelijks nieuws en tips voor kwaliteitsprofessionals.
Klik hier voor een gratis abonnement.
Klik hier voor een gratis abonnement.