Sigmabase homepage

Hij schrikt zich een ongeluk en concludeert dat uit deze fabriek de komende jaren geen fatsoenlijke treinen zullen komen. De bedoelde fabriek is AnsaldoBreda, de bouwer van de Fyra. Dat de bedrijfsprocessen in de treinenindustrie ver achterlopen op die in de automobielindustrie, dacht Arie van As al. Zijn vermoeden wordt bevestigd als hij in april 2006 met een kleine NS-delegatie op bezoek is bij een treinenbouwer in Zuid-Europa.

Overal rommel en afval
In Vierkante wielen schrijft Van As: 'Vanaf de buitenkant ziet het er allemaal prachtig uit. Een modern bedrijf waar maar liefst 1500 medewerkers aan orders vanuit alle werelddelen werken. Als ik een half uur binnen ben, waan ik me echter in een bedrijf waar begrippen als veiligheid, kwaliteit, voortgang van productie en efficiency nog niet zijn doorgedrongen. Overal ligt rommel en afval. Onderdelen slingeren rond of staan al langer dan een jaar in de productiehal te wachten tot ze verwerkt worden. Medewerkers lopen van hot naar her en proberen hun weg te zoeken tussen de enorme hoeveelheid werk dat onderhanden is en incomplete eindproducten. Ik kan me niet voorstellen dat uit deze fabriek veilige en kwalitatief goede treinen komen.'

Verborgen fabriek
In juni 2009 breng hij, nu samen met zijn collega's Cock en Luc, opnieuw een bezoek aan deze treinenbouwer. Hij is benieuwd of er de afgelopen drie jaar positieve ontwikkelingen hebben plaatsgevonden. Ze spreken af dat ze hun bevindingen zullen vastleggen via de methodiek van Read Your Plant Fast (RYPF). Dit is een methode om in ongeveer anderhalf uur de omvang van een verborgen fabriek vast te stellen.

'Na een imponerende bedrijfspresentatie op het kantoor van de directeur gaan we de fabriek in. Ik schrik me een ongeluk! Het ziet er nog veel slechter uit dan drie jaar geleden. Weliswaar zijn er veel treinen in productie, maar van enige kwalitatieve productie is nog steeds geen sprake. Als we na een uitgebreide rondgang door het bedrijf de RYPF-formulieren invullen komt er op een schaal van 11 (poor) tot 121 (best of class) een score van 15 uit! Een verborgen fabriek van deze omvang heb ik nog nooit eerder gezien. Onze openhartige gastheer heeft een even eenvoudige als schokkende verklaring voor de haperende organisatie. "Het grootste deel van de goede mensen dat afgelopen jaren was aangenomen, is door alle frustraties inmiddels weer vertrokken." Uit deze fabriek zullen de komende jaren echt geen fatsoenlijke treinen komen.'

Kwaliteit is ondergeschikt
Van As stelt in zijn boek dat de omvang van een verborgen fabriek omgekeerd evenredig is aan de kwaliteit van de voorbereiding. 'Hoe slechter de voorbereiding, hoe groter de  verborgen fabriek. Zowel de bouwer van hogesnelheidstreinen in Japan (de Kyushu Railway Company, red.) als de producent in Zuid-Europa, maar ook de Duitse combinatie die de Sprinter Light Train (SLT) heeft geleverd, passen nieuwe technieken en systemen in hun treinen toe zonder die in de voorbereidingsfase uitvoerig te testen. De kwaliteit is maar al te vaak ondergeschikt aan de afgesproken mijlpalen die gehaald moeten worden. Daarop staan immers forse financiële boetes. Dat leidt dus tot experimenteren in productie en, nog erger, tot testen tijdens de dienstregeling. Uiteindelijk worden de mijlpalen toch niet meer gehaald en is de ellende niet meer te overzien. De tekortkomingen in de kwaliteit van de voorbereiding hebben een negatieve invloed op het functioneren van een trein gedurende zijn hele levenscyclus. Dat is soms wel veertig jaar!'

Indicator
Van As doet op grond van zijn ervaringen een aanbeveling. 'De omvang van de verborgen fabriek is niet alleen een indicator als het gaat om het verbeteringspotentieel in een organisatie, maar ook van de afleveringskwaliteit van de producten. Inkopers en juristen van NS Financial Services (NSFSC) en formeel eigenaar van de meeste NS-treinen, monitoren de afleveringskwaliteit voortdurend. Maar het zou veel effectiever zijn als degenen die met de treinen gaan rijden, zoals NSR of NS Hispeed, of ze moeten onderhouden zoals NedTrain, veel intensiever betrokken zijn bij de voorbereidingsfase van de producent en continu de kwaliteit van de voorbereiding monitoren.'

Lees meer over 'verborgen fabrieken' en de aanpak van Arie van As in Vierkante wielen.