Sigmabase homepage

Marcel Olde Rikkert is als hoogleraar Geriatrie verbonden aan het UMC St Radboud en volgt de discussies over overbodige zorg op de voet. Uiteraard heeft hij het plan van Ab Klink gelezen. "Klink zegt het zo gemakkelijk: beloon voor resultaat in plaats van voor de behandeling. Maar wat is precies het resultaat?", vraagt Olde Rikkert zich af. Hoe zit het met een kwetsbare oudere die een operatie heeft ondergaan die in technisch opzicht goed is gelukt, maar waarbij de patiënt door de narcose zo ernstig verward is geraakt dat hij niet meer zelfstandig kan wonen?

"Het uitgangspunt in de zorg nu zijn enkelvoudige richtlijnen voor iedere afzonderlijke ziekte. Daar kun je niet mee uit de voeten bij mensen die een complex ziektebeeld hebben. Zij zijn vaak veel zwakker waardoor de risico‟s van een bepaalde behandeling veel groter zijn", waarschuwt Olde Rikkert. "Daarnaast is er voor veel medische problemen geen bewijs voor de meest effectieve zorg voor kwetsbare ouderen. Je kunt dus niet meten of je het beter of slechter hebt gedaan dan wat je op voorhand zou mogen verwachten. En dus kun je ook niet vaststellen of de zorg die je hebt geleverd overbodig is."

Verandersuggesties
Olde Rikkert vindt dat er drie zaken op korte termijn moeten veranderen. In de eerste plaats moeten er overkoepelende kwaliteitsindicatoren komen die boven het ziekteniveau uitstijgen. Het vraagt expertise, ervaring en tijd om deze te ontwikkelen. Wat sneller kan worden gerealiseerd, is monitoring van het proces. Daarin zou voor iedere interventie moeten worden opgenomen dat er een gesprek is met de patiënt over zijn of haar individuele wensen, zorgprioriteiten en wat men niet meer wenst.

De tweede verandering die Olde Rikkert voorstelt is een wijziging van het betalingssysteem, dat nu nog volledig is gericht op verrichtingen en geen oog heeft voor de kwaliteit van de geleverde zorg. "Als er nu een geriater wordt betrokken bij de operatie van een kwetsbare oudere, worden die uren niet vergoed. Nu gaat het ook niet om die uren, maar om de verbetering van kwaliteit. Dus ook daar heb je de kwaliteitsindicatoren voor nodig", weet hij. "Maar dat wil niet zeggen dat je niet nu al kunt beginnen met experimenten in bepaalde regio‟s. Kijk of je op microniveau de kwaliteit van zorg kunt verhogen. Onderzoek dan ook of dat op macroniveau leidt tot lagere kosten."

Aan het derde verbeterpunt werkt UMC St Radboud al hard, en dat zijn meer geriaters. "Als ziekenhuizen bij alle zorg aan oudere patiënten een geriater betrekken, dan zijn ze weliswaar in het voortraject wat meer kwijt, maar dat levert wel meer gezondheidswinst op voor de patiënt en waarschijnlijk ook lagere kosten, al moet je met dat soort uitspraken altijd voorzichtig zijn", weet Olde Rikkert. "De geriater is als geen ander in staat om ziektelast, kwetsbaarheid, risico‟s van de behandeling en persoonlijke voorkeuren van de patiënt af te wegen en zo tot passende zorg te komen. Laat ziekenhuizen meer gebruikmaken van deze expertise."

KIZ Congres 7 november
Het KiZ-congres met thema 'Onnodige zorg: baat het niet, het schaadt wel' vindt plaats op 7 november in Burgers‟ Zoo te Arnhem. Aanmelden kan hier.